የእያንዳንዱ ሰው ንቃተ-ህሊና ስለ ሕይወት ግንዛቤ እና አሁን ካለው እውነታ ጋር ለሚዛመዱ የአእምሮ ምላሾች ለግለሰባዊ ባህሪዎች ከፍተኛ ፍላጎት አለው ፡፡ በሺዎች ለሚቆጠሩ ዓመታት በዓለም ውስጥ እጅግ የተሻሉ ፈላስፎች ስለ ሰው ንቃተ-ህሊና የተለያዩ ግምገማዎችን ሰጥተዋል ፡፡
አርስቶትል
አርስቶትል (384-322 ዓክልበ.) - የጥንት ግሪካዊ ፈላስፋ ፣ የፕላቶ ተማሪ እና የታላቁ እስክንድር አማካሪ ፣ የሰው ልጅ ንቃተ-ህሊና ከቁስ ተለይቶ አለ ብሎ ያምናል። በዚህ ሁኔታ የሰው ነፍስ የንቃተ ህሊና ተሸካሚ ናት ፡፡ የነፍስ ሥራ ፣ ማለትም ንቃተ-ህሊና እንደ አርስቶትል ገለፃ በ 3 የሥራ ዘርፎች የተከፋፈለ ነው-ተክል ፣ እንስሳ እና ምክንያታዊ። የንቃተ-ህሊና የአትክልት መስክ አመጋገብን ፣ እድገትን እና ማባዛትን ይንከባከባል ፣ የእንስሳ ንቃተ-ህሊና ለፍላጎቶች እና ስሜቶች ስሜት ነው ፣ እና አስተዋይ ነፍስ የማሰብ እና የማንፀባረቅ ችሎታ አለው። አንድ ግለሰብ ከእንስሳት የሚለየው ብልህ ለሆነው የሰው ልጅ ንቃተ-ህሊና ክፍል ብቻ ምስጋና ይግባው ፡፡
ቦናቬንቸር ጆቫኒ
ቦናቨንታራ ጆቫኒ (1221-1274) - የመካከለኛው ዘመን የፍልስፍና እና የሃይማኖት ጽሑፎች ደራሲ ፡፡ ጆቫኒኒ ‹የነፍስ መመሪያ ወደ እግዚአብሔር› በተሰኘው ጽሑፋቸው ውስጥ የሰው ነፍስ በውስጧ የማይናወጥ እውነቶች የሚጠበቁበት ቋሚ ብርሃን እንዳላት ይናገራል ፡፡ ምክንያት በሕልው ውስጥ ስላለው ነገር ሁሉ መረዳቱን አሁን ባለው ዕውቀት ላይ ብቻ የተመሠረተ ነው ፡፡ የእግዚአብሔር አምሳል በሕይወቱ ውስጥ መለኮታዊነትን የመረዳት ችሎታ እንዳለው መጠን ሁሉ በአንድ ሰው ነፍስ እና ንቃተ ህሊና ውስጥ ነው የሰው ልጅ ንቃተ-ህሊና እራሱን ይፈርዳል ፣ እና በየትኛው ፍርዶች ላይ የተመሰረቱ ህጎች በመጀመሪያ በነፍስ ውስጥ ታትመዋል ፡፡ ከሁሉም በላይ የአንድ ሰው ንቃተ-ህሊና እና ነፍስ ደስታን ለማግኘት ባለው ፍላጎት የሚነዱ ናቸው ፡፡
ፒኮ ዴላ ሚራንዶላ
ፒኮ ዴላ ሚራንዶላ (1463-1494) የተማረ መኳንንት እና የህዳሴው ፈላስፋ ነበር ፡፡ በጽሑፎቹ ውስጥ በእውነቱ ምክንያታዊ ተብሎ የሚጠራው የሰው ልጅ እውቀት ፍጹም ያልሆነ ነው ፣ ምክንያቱም ያልተረጋጋ እና በየጊዜው የሚለዋወጥ ስለሆነ ፡፡
ዲዴሮት ዴኒስ
ዲድሮት ዴኒስ (1713-1784) - ፈረንሳዊው የቁሳዊ ፍልስፍና እና አምላክ የለሽ ፡፡ በሥራዎቹ “ስለ ሰው. የአካል እና የነፍስ አንድነት”ዴኒስ አንድ ሰው ጤናማ ሆኖ ሲሰማው ለማንኛውም የአካል ክፍል ትኩረት እንደማይሰጥ ልብ ይሏል ፡፡ የሰው ልጅ ፈላስፋ እንደሚለው ያለ አንጎል ሊቀጥል ይችላል ፤ ሁሉም አካላት በራሳቸው ሊሠሩ እና በተናጥል ሊሠሩ ይችላሉ ፡፡ ሆኖም ፣ ግለሰቡ ራሱ የሚኖረው እና የሚኖረው በአንዱ የአንጎል ክፍል ውስጥ ብቻ ነው - ሀሳቡ ባለበት ፡፡ በተመሳሳይ ጊዜ የሰው ልጅ ንቃተ-ህሊና እንዲህ ዓይነቱን ውስብስብ ፣ ተንቀሳቃሽ እና ስሜታዊነትን ይወክላል ፣ ሀሳቦቹ እና ስሜቶቹ ያለ ሰውነት ሊገለፁ አይችሉም።
አርተር ሾፐንሃወር
አርተር ሾፐንሃወር (እ.ኤ.አ. 1788-! 860) - ጀርመናዊው አስተሳሰብ እና ምክንያታዊነት የጎደለው መስራች ፡፡ ፈላስፋው የሰው ልጅ ንቃተ-ህሊና ከሰው ልጅ እውቀት እጅግ ሚስጥራዊ ክስተቶች አንዱ ነው ይለዋል ፡፡ በአንድ ሰው ልብ ውስጥ እንደ ሾፐንሃወር አገላለጽ አእምሮን የሚቆጣጠር ፈቃድ ነው ፡፡ ከጠቅላላው ነገሮች መለየት እና እነሱን ለመቋቋም የማይችል ንቃተ-ህሊና ከዓለም እና ከተፈጥሮ ጋር የተቆራኘ ነው። ዓለምን በራሱ መረዳትና ተጨባጭ ሊሆን አይችልም ፡፡ ስለ ሞት እና ስለ ሰብዓዊ ሥቃይ ዕውቀት አእምሮን ወደ ሥነ-መለኮታዊ ነጸብራቆች እና ስለ ዓለም የተወሰነ ግንዛቤን ይሰጣል ፡፡ ሆኖም ፣ እንደ ሾፕንሃውር እንዳስታወቀው ሁሉም ሰዎች ጠንካራ ንቃተ-ህሊና የላቸውም ፣ እናም የነፍስ ዘይቤአዊ ፍላጎት በጣም አላስፈላጊ ሊሆን ይችላል። በሜታፊዚክስ ፣ አሳቢው ሊኖሩ ከሚችሉት ልምዶች ወሰን ያልፋል የሚባለውን ማንኛውንም ዕውቀት ይረዳል ፡፡
